Güvenilir Blog

Boşnaklar

İlk yazım yayınlandıktan sonra, bir dostumdan ileti geldi. Bana başka bir şeyi hatırlattı. Ben onu vermedim yazı fazla uzayacak diye… Ama bu yazıyı onun iletisinin içeriğiyle başlamam gereği duydum. Ben Bogomil' leri andım. Dostum da ona bağlanan bilgiyi sunuyor. Tabii kaynakça vererek bunu yapıyor. Daha uzunca yazılanları özetleyerek vermek zorundayım:

…Bogomil' lerin ataları Pavlikyan' lardır.
8. yüzyılın sonunda, Bizans' lar, bunlara soykırımı uygular.
Onlar da yeryüzündeki tüm ciddi devletlere, kendilerine sığınma hakkı vermeleri için mektup gönderirler. Bir tek Malatya site devleti olumlu cevap gönderir.
Malatya devletinin askerleri, henüz Müslüman olmuş Türk' lerdir, Battal Gazi olarak bildiğimiz komutan da bunların başıdır.
Malatya' ya gelirler, 90 yıl kadar dinlerini ve mezheplerini koruyarak Malatya ordusunda Bizans' a karşı savaşırlar.
Daha sonra güçlenirler ve yeniden Balkanlara dönerler.
Gelirken Pavlikyan olan adları, giderken Bogomil olmuştur.
Bunlar, Boşnak kardeşlerimizin atalarıdır.

Kaynakça: Türk Tarih Kurumu Yayını, Ord. Prof .Dr. Gregor OSTROGORKSY, Bizans Tarih, *Milliyet Yayınları, LEVTCHENKO, Bizans Tarihi

Dostumun bu katkısından sonra, gene anlatacaklarıma döneyim:

Osmanlı Beyliği' nin Trakya ve Balkanlar' da hızla ilerleyerek birçok yeri ele geçirmesi, Papa Urbanus V' in teşvikiyle Macarların, Bulgarların, Sırpların, Eflâklıların ve Bosnalıların, Osmanlılar aleyhine birleşmesine sebep oldu. Müttefik ordusu, Edirne üstüne yürüdüğü sırada I. Murat Han, Bursa' daydı. Edirne' de bulunan Beylerbeyi Lala Şahin Paşa, I. Murat Han' dan yardım istedi. I. Murat Han, emrindeki kumandanlardan Hacı İlbey’ ini 10.000 kişilik bir kuvvetle, düşmanın durumunu öğrenmesi için Sırpsındığı'na gönderdi. Hacı İlbeyi, düşman kuvvetlerinin her türlü emniyet tedbirinden uzak olarak ilerlediğini görünce, bir gece baskınıyla Macar kralı Layoş kumandasındaki bu haçlı ordusunu mağlup etti. Askerlerin çoğu, Meriç nehrinde boğuldu. Bazı kaynaklara göre Lala Şahin Paşa, Hacı İlbey’inin kazandığı bu zaferi kıskandığı için, onu zehirleterek öldürttü.

Bu zaferden sonra, Edirne, Osmanlı Devletinin başkenti oldu; Bulgar Krallığı, Osmanlı Devletine vergi vermeyi ve Osmanlı himayesine girmeyi kabul etti.
Bu seferlik bu kadar...

Müsebbiye Boşnak

Arkadaşımdan bir ileti aldım. Beni başka bir tarafa yönlendiriyordu. Ancak o kaynakçayı ben kabul edemedim. Olayın ardında görmek istemediğim bir taraf vardı. Ama o, bir konuda haklıydı. Devamında şunu belirtiyordu:

Benim tahminim Osmanlı askeri dönüşünde Bulgaristan’dan geçerken, askerlerden çoğu Bulgar topraklarında kalmış ve onların arasında çok Boşnak askeri varmış. Bunun için bu güne kadar Bulgaristan’ın çeşitli bölgelerinde bu soyadını taşıyan Bulgar ve Türkler vardır. 

Dahası ona sunulan bilgilerin kaynağı şüpheliydi. İçerik bizde Makedonya’da tarih kitaplarında öyle okutulur. Gaye ise aynıdır: Nasıl olursa olsun Osmanlıları kötü göstermektir.

Sonra sorularıma cevaplar geldi:

Sizin belirttiğinize göre, Köyümüzde Boşnak soyadlılarda kan bağı yoktur. Ama Boşnak soyadını taşımaktan vazgeçmemişler. Bulgarcada sözün yazılışı Бошнак olacaktır. Ben Bulgaristan’da Boşnak soyadını taşıyanları tanımazdım. Ancak rastlantıya bakınız! Boşnak soyadını taşıyan, Türk olmadığını söyleyen, Müslüman olmayan ve kendini Bulgar olarak tanıtan biriyle tanıştım. O Boşnak soyadı konusunu dedesine sorup bana bildireceğine söz verdi.
O zaman bende bir fikir doğdu: Bulgaristan’da Boşnak soyadını taşıyan herkesi davet etmeye karar verdim. Hemen ardından böyle bir talepte bulundum.

Daha sonra Bosna köyündeki babasını ziyaret etti. Ancak babasından konuyla ilgili bilgi edinemediğini bildirdi.

Aradaki süre büyüktü… Başka bir ileti daha geldi:

Size söz vermiştim. Boşnaklar konusunun devamını bekliyordunuz benden. İş güç derken bu güne kadar aldığım bilgileri size gönderemedim. Hem sizin beklediğiniz, hem de okuyucularımızı bekleteceğimiz aklımdan çıkmadı. Kısmet bu güneymiş.
1860/70 yıllarında babamın dedesinin dedesi ailesiyle birlikte Bosna’dan Bulgaristan’ın Lovets kasabasına göç etmişler. Soydan gelen dede Lovets’ten anne ve babadan ayrılıp, Bulgaristan’ın diğer köylerini ve kasabalarını gezip görmek istemiş, Sonunda bizim köye geldiğinde buralarda kalmaya karar vermiş. Bizim köy iki yamaç arasında bir köydür. Ancak o kişinin kurduğu ev yamacın tepesine kurulmuş ve yakındaki dağın arasında bulunan kanaraya koyunlarına bakacak sayalar yapmış. Oralara hala duruyor. Bizler orayı Taşkesen diye biliyoruz, Yamacın tam altında kaynak varmış. Oradan insanlar içecek su alır, koyun sürüsünün de su ihtiyaçlarını karşılamışlar.

Daha sonra Boşnaklar sülalesi çoğalmış.

Yıllar sonrası Lovets kasabasından akrabalarımız bizim köye gelirler. Oğullarının nasıl bir yere yerleştiğini öğrenmek isterler. Burayı beğenirler. Ancak yeniden yerleştikleri yere dönmüşler.

Yapıları bakımından iri yarı kişilermiş. Hatta bizim sülaleden olanlar Boşnaklara ait bu özelliği taşımaktalar. Bu arada aklıma geldi. Piknikte çekilmiş birlikte fotoraflarım da vardı. Onları bulduğum takdirde size iletirim. 

Şimdi kafama kazılan şey Boşnak soyadını taşıyanlar kesinlikle Boşnaklardır.

Evet, Müslüman olup Türkçe konuşanlar da, Bulgarca konuşup Bulgar olanlar da! Kaynak kişiyle beraber araştırabildiklerimiz şimdilik bu kadar. Önemli olanı, Bulgaristan’da Boşnakların da bulunduğunu saptamamızdır. Araştırmamız ne kadar sürer? Orası belli değil… Kaynak kişiden gelecek yeni bilgilere kalmış bir konu…

Önemli olanı ondan söz aldığımdır:

Çalışmamıza devam etmeye kararlıyım. Şimdilik bu kadar… Devamı ne zaman ve nasıl bilgilerle olur bilemiyorum? Ama tekrarlıyorum: Bu konuyu unuttuğumu sanmayın! Söz veriyorum…

Müsebbiye ile irtibatımız koptu. Gelen yeni bir iletiden İngiltere’ye gittiğini öğrendim. Tekrar Bulgaristan’a döndüğünü de yazıyordu.

Kaynak kişi: Müsebbiye Boşnak